Wieliczka Zielony Milion
W skrócie: Strona prezentuje wyniki wyborów projektów w ramach akcji Zielony Milion, przeprowadzonej w Wieliczce w 2023 roku. Ponieważ jest to pierwsze użycie metody równych udziałów, przedstawiamy również wyniki analizy porównującej nową metodę z tą, która jest najczęściej użwana w innych miastach. Wyniki tej analizy są bardzo pozytywne i pokazują, że dzięki metodzie równych udziałów znacząco zmniejszony został odsetek wyborców, którzy nie mieli wpływu na wynik wyborów, oraz uniknęliśmy wykluczenia projektów z południowej części gminy.
| Kluczowe fakty | |
|---|---|
| Miasto | Wieliczka, Polska (Wikipedia, mapy) |
| Oficjalna strona internetowa | https://zb.wieliczka.eu/budzet-obywatelski |
| Data wyborów | 2023-04-26 |
| Budżet | 1 000 000 PLN |
| Liczba wyborców | 6586 |
| Liczba projektów na karcie do głosowania | 64 |
| Liczba wygranych projektów | 30 |
| Specjalna cecha | Projekty związane z ekologią i środowiskiem |
| Zasada głosowania | Metoda Równych Udziałów |
| Format głosowania | Głosowanie aprobacyjne (bez maksymalnej liczby) |
| Szczegóły zasady głosowania | Uzupełnienie „Add1”, krok porównawczy |
Zespół naukowy zaangażowany w opracowanie wyników: Jarosław Flis, Piotr Faliszewski, Dominik Peters, Grzegorz Pierczyński, Piotr Skowron i Stanisław Szufa.
Data opublikowania: 2023-04-26.
Pobierz jako PDF.
Wyniki wyborów
W wyborach wzięło udział 6586 mieszkańców. Na każdego głosującego przypadała zatem kwota około 151 zł. Ze względu na naturę metody (zainteresowanych odsyłamy do szczegółowego opisu) kwota ta wzrosła do 313 zł. Innymi słowy, każda grupa 100 wyborców mogła zdecydować o projekcie, którego koszt nie przekraczał 31 300 zł. Spośród zgłoszonych projektów, 64 zostały pozytywnie zweryfikowane od strony formalnejj, z czego 30 zostało wybranych do realizacji. Całkowity koszt wybranych projektów wynosi 995 079 zł.
Poniżej przedstawiamy listę zgłoszonych projektów. Projekty, które zostały wybrane do realizacji zostały oznaczone na zielono. Przy każdym projekcie podajemy jego koszt i liczbę głosów, które otrzymał. Wielkość poziomych słupków jest proporcjonalna odpowiednio do kosztu oraz do liczby głosów. Ponadto, dla każdego projektu podajemy jego efektywne poparcie, które jest procentową wartością opisującą w jakim stopniu wielkość poparcia przekracza próg wymagany do akceptacji projektu: wartość powyżej 100% oznacza, że projekt został wybrany, a wartość poniżej 100% oznacza, że projekt nie został wybrany. Przykładowo, wartość efektywnego poparcia na poziomie 60% oznacza, że projekt otrzymał 60% głosów wymaganych do akceptacji.
Projekty mogły zostać niewybrane z jednego z następujących powodów:
- projekt otrzymał zbyt mało głosów w stosunku do swojego kosztu, lub
- wyborcy, którzy głosowali na dany projekt głosowali również na inne bardziej popularne projekty, zatem ich głosy przełożyły się w pierwszej kolejności na sfinansowanie tych bardziej popularnych projektów.
Dostępny jest również techniczny raport z wykonania metody równych udziałów, który pozwala zweryfikować proces obliczania zwycięskich projektów (Pobierz jako PDF).
Najczęściej zadawane pytania
Jak działa metoda równych udziałów?
Przypisuje ona każdemu wyborcy taką samą wirtualną kwotę. W tym przypadku każdemu wyborcy przysługuje 313 zł. Metoda równych udziałów wybierze następnie najpopularniejsze projekty, ale tylko wtedy, gdy będzie można je opłacić z wirtualnych środków, które przysługują zwolennikom takich projektów. Jeśli zwolennicy projektu nie mają wystarczającej ilości środków, aby go opłacić, projekt zostanie pominięty. Dlatego jeśli projekt kosztuje 100 000 zł, to musi uzyskać co najmniej 320 głosów aby mieć szansę na bycie sfinansowanym. Oczywiście, taki projekt musi również zdobyć więcej głosów niż inne projekty, aby wygrać.
Bardziej szczegółowy opis metody można znaleźć na tej stronie.
Jakie są główne korzyści płynące ze stosowania metody równych udziałów?
Daje ona każdemu wyborcy równy wpływ na wynik głosowania. Prowadzi to do bardziej sprawiedliwych wyników niż w przypadku użycia standardowej metody większościowej. Poniżej przedstawiamy diagramy, które ilustrują przewagę metody równych udziałów. W szczególności widzimy, że więcej wyborców otrzymuje co najmniej jeden projekt, spośród tych na które zagłosowali. Zwycięskie projekty są ponadto równomierniej rozłożone w gminie, przez co żaden z obszarów gminy nie jest dyskryminowany.
Dlaczego projekt nr 21 (Budowa ścieżki edukacyjno-ekologicznej w Laskowcu w Pawlikowicach) nie został wybrany?
Nie został on wybrany, ponieważ wiele głosów oddanych na projekt nr 21 zostało wykorzystanych do sfinansowania bardziej popularnego projektu nr 6 (Zielona Chorągwica - rewitalizacja terenów zielonych wraz z nasadzeniami).
Więcej szczegółów: Projekty nr 24, 41, 40, 74, 19 i 6 miały więcej głosów niż projekt nr 21, dlatego zostały wybrane wcześniej. 43% głosujących na projekt nr 21 głosowało również na projekt nr 6 i z przysługujących im środków przekazało na niego 40 000 zł. Wyborcy popierający projekt nr 21 wykorzystali również łączną kwotę 22 700 zł aby sfinansować projekty nr 24, 41, 40, 74 i 19. Po zużyciu tych środków, głosującym na projekt nr 21 pozostało tylko 93 900 zł, co nie wystarczyło na opłacenie projektu nr 21 o koszcie 100 000 zł.
Dlaczego projekt nr 16 (Zielony Mi(lion)etniów - zielona lekcja) nie został wybrany?
Nie został on wybrany, ponieważ wiele głosów oddanych na projekt nr 16 zostało wykorzystanych do sfinansowania projektów nr 6 (Zielona Chorągwica - rewitalizacja terenów zielonych wraz z nasadzeniami) (projekt ten był bardziej popularny niż projekt nr 16) i projektu nr 70. ("Rosnę latem, jesienią i na wiosnę" - utworzenie łąki kwietnej na skwerku między Przedszkolem Samorządowym w Mietniowie im. J. Latuska a świetlicą środowiskową w Mietniowie) (projekt ten był tańszy niż projekt nr 16, dzięki czemu uzyskał wyższą efektywną liczbę głosów). Wynik był jednak bardzo wyrównany, a projekt nr 16 był bliski wygranej (miał efektywne poparcie na poziomie 99%).
Więcej szczegółów: Spośród wyborców głosujących na projekt nr 16, 52% głosowało również na projekt nr 6, a 64% na projekt nr 70. Wyborcy ci przekazali 38 700 zł z przysługujących im środków na projekt nr 6 oraz 11 800 zł na projekt nr 70. Wyborcy Ci przekazali również sumarycznie 17 000 zł na inne bardziej popularne projekty. Po zużyciu tych środków, wyborcom głosującym na projekt nr 16 pozostało tylko 49 998 zł, co nie wystarczyło na opłacenie projektu nr 16 o koszcie 50 000 zł.
Dlaczego projekt nr 87 (Rewitalizacja zielonego skweru na ekoplac zabaw i rekreacji w Śledziejowicach) nie został wybrany?
Nie uzyskał on wystarczającej liczby głosów. Projekt nr 87 kosztował 74 000 zł. Uzyskał on głosy od 292 wyborcow, którym przysługiwało łącznie około 92 000 zł. Choć początkowo wystarczyło to na opłacenie projektu nr 87, po wybraniu 6 najpopularniejszych projektów, tych 292 głosujących wykorzystało około 18 700 zł z przysługujących im środków (to dlatego, że część z tych wyborców głosowała również na niektóre z tych bardziej popularnych projektów). Głosującym na projekt nr 87 zostało zatem tylko 73 300 zł, co nie wystarczyło na opłacenie projektu nr 87 o koszcie 74 000 zł.
Projekt nr 8 (Zielony Zakątek na Rynku) nie został wybrany z podobnych powodów.
Porównanie metody równych udziałów z metodą większościową
Ponieważ jest to pierwszy rok, kiedy Wieliczka używa metody równych udziałów, pojawia się naturalne pytanie o zysk w stosunku do metody większościowej, która jest najczęsciej używaną metodą w budżetach obywatelskich. Przeprowadziliśmy analizę, porównującą wyniki wyborów dla tych dwóch metod. Wyniki tej analizy jednoznacznie wskazują przewagę metody równych udziałów:
Mniej wykluczonych wyborców. Przy użyciu metody równych udziałów 18% wyborców nie otrzymało żadnego z projektów, na który zagłosowało. Gdyby użyć metody większościowej, ten odsetek wynosiłby aż 28%. Oznacza to, że dzięki metodzie równych udziałów, udało się w znacznym stopniu ograiczyć odsetek wyborców, którzy nie mieli realnego wpływu na wynik wyborów. Co więcej, większość z tych wyborców, którzy nie otrzymali żadnego projektu zagłosowała tylko na jeden projekt, zatem ich preferencje nie zawsze mogły zostać uwzględnione. Spośród wyborców, którzy zagłosowali na co najmniej dwa projekty odsetek tych, którzy nie otrzymali żadnego projektu wynosi jedynie 9% (przy metodzie więksozściowej byłby on dwukrotnie wyższy).
Wyższe średnie zadowolenie wyborców. Dla przeciętnego wyborcy zostało wybranych 1,61 projektu na które taki wyborca zagłosował. Dla metody większościowej byłoby to 1,47, zatem metoda równych udziałów pozwoliła uzyskać 10% poprawę.
Więcej głosów przekładających się na realny wynik wyborów. W stosunku do metody większościowej, metoda równych udziałów nie wybiera 4 projektów, które sumarycznie otrzymały 1453 głosów, za to wybiera 11 projektów, które łącznie otrzymały 2414 głosów.
Brak regionalnej dyskryminacji. W oparciu o współrzędne GPS, na mapie Wieliczki zaznaczyliśmy projekty które zostały wybrane za pomocą metody równych udziałów (mapa niebieska z lewej strony) i które byłyby wybrane za pomocą metody większościowej (mapa czerwona z prawej strony). Wielkość kółek zaznaczonych na mapie odpowiada kosztom wybranych projektów. Gdyby użyć metody większościowej, to południowa część gminy zostałaby bez projektów. Dzięki metodzie równych udziałów widzimy bardziej równomierne rozłożenie projektów; w szczególności widzimy, że mieszkańcy Byszyc i Gorzkowa oraz zachodniej części gminy nie zostali wykluczeni z procesu decyzyjnego, co miałoby miejsce gdyby używać metody większościowej.
Bardziej równomierny rozkład zadowolenia wyborców. Poniższy wykres przedstawia rozkład zadowolenia wyborców. Przykładowo, przy metodzie równych udziałów 45% wyborców otrzymało jeden projekt spośród tych na które zagłosowali, a 21,2% wyborców otrzymało dwa projekty. Widizmy, że dzięki metodzie równych udziałów rozkład zadowolenia jest bardziej równomierny, czyli mamy więcej wyborców, którzy otrzymali co najmniej jeden lub co najmniej dwa projekty spośród tych na które głosowali. Co więcej, jeżeli spojrzymy na to o jakiej kwocie zdecydował każdy wyborca, to standardowe odchylenie tych wartości zmalało o 18% w stosunku do metody większościowej.
Projekty o różnej wielkości mają równe szanse na wygraną. W porównaniu z metodą większościową, metoda równych udziałów nie wybiera kilku najdroższych projektów. Dzięki temu można sfinansować kilka popularnych mniejszych projektów. Dla wnioskodawców oznacza to, że warto zgłaszać również mniejsze, bardziej lokalne inicjatywy.
Poniżej, dla każdego punktu na mapie pokazujemy odległość od najbliższego zrealizowanego projektu. Ciemniejsze punkty oznaczają, że w pobliżu danej lokalizacji nie ma zrealizowanego projektu. Jeszcze raz widzimy, że metoda większościowa wykluczałaby części miasta, podczas gdy diagram dla metody równych udziałów jest jasny, a zatem wybrane projekty są równomierniej rozłożone na obszarze gminy. W szczególności, w przypadku metody równych udziałów, dla każdego mieszkańca gminy jego odległość od najbliższego zrealizowanego projektu wynosi nie więcej niż 3,4 km; w przypadku metody większościowej wartość ta wynosiłaby aż 6,1 km.
Statystyki rozkładu głosów
Poniżej przedstawiamy rozkład, który mówi na ile projektów głosowali wyborcy. Przykładowo, 3328 wyborców zagłosowało tylko na jeden projekt, 1456 zagłosowało na 2 projekty, itd.
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona z wynikami
- YouTube: Ogłoszenie wyników [12:25 min] (2023-04-26)
- Rzeczpospolita: "Czy czeka nas rewolucja w budżetach obywatelskich?" (2023-04-28)